Khởi kiện tranh chấp đất đai là một quá trình pháp lý quan trọng giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người sử dụng đất khi mâu thuẫn xảy ra mà không thể tự hòa giải. Dựa trên Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 và Luật Đất đai 2024, quá trình này giúp cá nhân và tổ chức đưa tranh chấp đến cơ quan có thẩm quyền để giải quyết một cách minh bạch và đúng quy định. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các bước trong thủ tục khởi kiện tranh chấp đất đai theo quy định pháp lý hiện hành.
Tranh Chấp Đất Đai Là Gì?
Theo khoản 47 Điều 3 của Luật Đất đai 2024, tranh chấp đất đai là những bất
đồng liên quan đến quyền và nghĩa vụ giữa các cá nhân, tổ chức trong quan hệ
pháp lý về đất đai. Theo đó, tranh chấp đất đai có thể được phân loại thành:
- Tranh chấp về quyền sử
dụng đất hợp pháp: Xác định ai là người có quyền hợp pháp sử dụng thửa
đất đang tranh chấp.
- Tranh chấp liên quan
đến quyền sử dụng đất: Bao gồm các tranh chấp về giao dịch đất đai, thừa
kế quyền sử dụng đất, phân chia tài sản vợ chồng là đất đai, v.v...
Thời Hiệu Khởi Kiện Vụ Án Tranh Chấp Đất Đai
Theo Điều 149 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu là khoảng thời gian pháp luật
quy định, sau khi kết thúc thời gian này, quyền và nghĩa vụ của các bên có thể
bị ảnh hưởng pháp lý. Đối với tranh chấp đất đai:
- Tranh chấp về quyền sử
dụng đất hợp pháp: Không áp dụng thời hiệu khởi kiện (Điều 155 Bộ luật
Dân sự 2015).
- Các tranh chấp khác
liên quan đến quyền sử dụng đất: Áp dụng thời hiệu theo từng loại
tranh chấp, như thừa kế, hợp đồng dân sự, thường là 3 năm hoặc 10 năm tùy
từng trường hợp.
Quy Trình Khởi Kiện Tranh Chấp Đất Đai
Quá trình khởi kiện được chia thành 2 giai đoạn:
Giai Đoạn 1: Hòa Giải Tại UBND Cấp Xã
Theo khoản 2 Điều 235 Luật Đất đai 2024, các bên tranh chấp cần thực hiện
hòa giải tại UBND xã nơi có đất nếu tranh chấp thuộc diện bắt buộc hòa giải.
- Bắt buộc hòa giải:
Tranh chấp về việc xác định ai là người sử dụng đất hợp pháp.
- Không bắt buộc hòa giải:
Các tranh chấp liên quan đến di sản, giao dịch đất đai, v.v... có thể khởi
kiện trực tiếp lên Tòa án.
Giai Đoạn 2: Khởi Kiện Tại Tòa Án Nhân Dân
Nếu hòa giải không thành hoặc tranh chấp không thuộc diện bắt buộc hòa giải,
các bên có thể nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền.
 |
| Trình tự, thủ tục khởi kiện tranh chấp đất đai |
Thủ Tục Khởi Kiện Tại Tòa Án
Hồ Sơ Khởi Kiện Bao Gồm:
- Đơn khởi kiện theo mẫu
23-DS (Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP).
- Biên bản hòa giải không
thành (nếu thuộc diện hòa giải bắt buộc).
- Bản sao giấy tờ cá nhân
(CMND/CCCD/Hộ chiếu).
- Giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất, giấy tờ liên quan đến nguồn gốc đất (nếu có).
- Danh mục chứng cứ, tài
liệu chứng minh quyền lợi bị xâm phạm.
Trong trường hợp chưa có đầy đủ tài liệu, người khởi kiện có thể cung cấp
những tài liệu hiện có và bổ sung sau theo yêu cầu của Tòa án.
Cách Nộp Đơn Khởi Kiện: Người dân có thể gửi đơn khởi kiện qua các
hình thức:
- Nộp trực tiếp tại Tòa án
nhân dân có thẩm quyền.
- Gửi qua dịch vụ bưu
chính.
- Gửi trực tuyến qua Cổng
Dịch vụ công Quốc gia (nếu có hỗ trợ).
Xác Định Thẩm Quyền Giải Quyết:
- Tòa án cấp huyện:
Giải quyết hầu hết các tranh chấp đất đai thông thường.
- Tòa án cấp tỉnh:
Giải quyết các vụ việc có yếu tố nước ngoài hoặc yêu cầu hủy quyết định
hành chính về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Tiếp Nhận, Xử Lý, Và Thụ Lý Vụ Án:
- Tòa án tiếp nhận đơn và
đưa ra quyết định: sửa đổi đơn, chuyển đơn, thụ lý, hoặc trả lại đơn nếu
không thuộc thẩm quyền.
- Thời gian xử lý đơn là 8
ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ.
- Sau khi xác định đủ điều
kiện thụ lý, Tòa án sẽ yêu cầu người khởi kiện nộp tạm ứng án phí trong
vòng 7 ngày và sau đó ra quyết định thụ lý vụ án.
Giai Đoạn Chuẩn Bị Xét Xử Và Xét Xử Sơ Thẩm
Theo Điều 203 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, thời gian chuẩn bị xét xử tối
đa là 4 tháng, có thể kéo dài thêm 2 tháng trong trường hợp vụ án phức tạp.
Trong giai đoạn này, Thẩm phán sẽ thực hiện các công việc như xác minh, thu thập
chứng cứ, hòa giải, xác định đương sự, và áp dụng các biện pháp khẩn cấp tạm thời.
Đưa Vụ Án Ra Xét Xử
Phiên tòa sơ thẩm sẽ diễn ra đúng thời gian, địa điểm đã thông báo. Sau
khi tuyên án, Tòa án phải gửi bản án cho các đương sự và Viện kiểm sát cùng cấp
trong vòng 10 ngày.
Tranh Chấp Đất Đai Có Thể Giải Quyết Bằng Trọng Tài Thương Mại Không?
Theo quy định mới tại khoản 5 Điều 236 Luật Đất đai 2024, các tranh chấp
đất đai phát sinh từ hoạt động thương mại có thể được giải quyết tại trọng tài
thương mại. Đây là một điểm mới so với Luật Đất đai 2013, mở rộng thêm phương
thức giải quyết tranh chấp nhanh chóng và hiệu quả cho doanh nghiệp và tổ chức.
Dịch Vụ Luật Sư Khởi Kiện Giải Quyết Tranh Chấp Đất Đai Trọn Gói
Công ty Luật Long Phan PMT cung cấp dịch vụ pháp lý trọn gói, bao gồm:
- Tư vấn chiến lược giải
quyết tranh chấp trước khi khởi kiện.
- Hỗ trợ thu thập và đánh
giá chứng cứ liên quan.
- Soạn thảo đơn và hồ sơ
khởi kiện chính xác.
- Đại diện làm việc với
UBND xã, Tòa án và các bên liên quan.
- Tham gia tranh tụng tại
Tòa án các cấp.
- Hỗ trợ giai đoạn thi
hành án và kháng cáo nếu cần thiết.
 |
| Luật sư tư vấn về đất đai |
Bài viết này đã cung cấp thông tin toàn diện về thủ tục khởi kiện tranh chấp đất đai theo các quy định mới nhất năm 2024. Việc hiểu rõ quy trình và chuẩn bị hồ sơ đầy đủ sẽ giúp người dân và doanh nghiệp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình tốt hơn. Công ty Luật Long Phan PMT cam kết đồng hành cùng khách hàng với dịch vụ luật sư chuyên nghiệp, tận tâm, nhanh chóng và hiệu quả. Quý khách vui lòng liên hệ hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí về pháp luật đất đai cũng như sử dụng dịch vụ luật sư khi cần thiết.
>>> Xem thêm:
Nhận xét
Đăng nhận xét